- Μουρ, Τόμας
- I
(Sir Thomas More, Λονδίνο 1478 – 1535). Άγγλος πολιτικός και ανθρωπιστής. Μορφή πρώτου μεγέθους στην αυλή του Ερρίκου H’, υπήρξε, από το 1532, καγκελάριος του βασιλείου. Δεν δέχτηκε να ταχθεί υπέρ του διαζυγίου μεταξύ του Ερρίκου και της Αικατερίνης της Αραγωνίας και επειδή ήταν αντίθετος προς την επιδίωξη του Ερρίκου H’ να αγνοήσει τον πάπα και να τεθεί επικεφαλής της Εκκλησίας της Αγγλίας (ώστε να αναγνωριστεί το διαζύγιό του) ο Μ. παραιτήθηκε τον Μάιο του 1532. Μετά από δύο χρόνια, επειδή αρνήθηκε να επικυρώσει με δήλωσή του την πράξη που κήρυττε άκυρο τον γάμο του Ερρίκου και της Αικατερίνης και απαγόρευε την υπακοή στον πάπα, φυλακίστηκε στον Πύργο του Λονδίνου, καταδικάστηκε σε θάνατο και αποκεφαλίστηκε το 1535. Το 1935 ανακηρύχτηκε άγιος από τον Πίο IA’.Οι μεταρρυθμιστικές διαθέσεις του, το ανθρωπιστικό ιδανικό του για μετριοπάθεια, η ζωηρή αίσθησή του για το ανθρώπινο, βρήκαν ευτυχή έκφραση στο έργο στο οποίο ο Μ. προπάντων οφείλει τη φήμη του, το Συγγραμμάτιο για το άριστο πολίτευμα και για τη νέα Νήσο Ουτοπία (1516), που μπορεί να θεωρηθεί ως το πρώτο εκείνης της σπουδαίας νεώτερης πολιτικής γραμματείας, η οποία επρόκειτο αργότερα να αποκληθεί «ουτοπιστική». Σ’ αυτήν μπορούν να συγκαταλεχθούν η Πολιτεία του Ήλιου του Καμπανέλα, η Νέα Ατλαντίδα του Βάκωνα, η Ωκεάνα του Χάρινγκτον. Στο βιβλίο ο Μ. δίνει μια ρεαλιστική παρουσίαση των πολιτικών και προπάντων των κοινωνικών συνθηκών της Αγγλίας των Τιδόρ, που φτώχυνε από τον πόλεμο και δηώθηκε από τους ευγενείς· ιδιαίτερα η εξαθλίωση των Άγγλων χωρικών εξαιτίας του μετασχηματισμού των καλλιεργούμενων γαιών σε λιβάδια για την ανάπτυξη της εριοβιομηχανίας, οδήγησε τον Μ. να επανεκτιμήσει τις κριτικές που στρέφονταν κατά της ατομικής ιδιοκτησίας, αλλά και το ιδανικό μιας κοινωνίας βασισμένης στην κοινοκτημοσύνη, όπως είχε προβληθεί από τον Πλάτωνα. Στο δεύτερο βιβλίο, ο Μ. προτείνει το σχέδιο ενός ιδανικού κράτους, περιγράφοντας στον Ραλφ Χάιθλοντεϊ, έναν φανταστικό ναυτικό που είχε ταξιδέψει με τον Αμέρικο Βεσπούτσι, τους κανονισμούς ενός κράτους θεμελιωμένου πάνω στην κοινή ιδιοκτησία, σε μια φανταστική νήσο, την Ουτοπία. Εκεί κανείς δεν είναι ιδιοκτήτης, όλοι εργάζονται (έξι ώρες την ημέρα) κατά το μεγαλύτερο μέρος στους αγρούς, ενώ ελάχιστοι απαλλάσσονται της χειρωνακτικής εργασίας για ν’ ασχοληθούν με σπουδές· το άτομο αισθάνεται προστασία και εξασφάλιση στο περιβάλλον ενός από τους μεγάλους οικογενειακούς πυρήνες που, διαρθρωμένοι πατριαρχικά από τους γηραιότερους, αποτελούν τα κύτταρα του κρατικού οργανισμού· οι άρχοντες εκλέγονται δημοκρατικά· η θρησκεία βασίζεται στην πίστη σε μια θεότητα απροσδιόριστη, αιώνια, άπειρη, που κάθε ένας είναι ελεύθερος να λατρεύει κατά τη θρησκεία που πρεσβεύει.II
Ο Άγγλος ανθρωπιστής και πολιτικός σερ Τόμας Moυρ, σε μία προσωπογραφία του Γερμανού ζωγράφου Χανς Χόλμπαϊν του Νεότερου.
(Thomas Moore, 1779 – 1852). Ιρλανδός λογοτέχνης. Ήταν σύγχρονος και φίλος του λόρδου Βύρωνα. Έγραψε αρκετά αξιόλογα ποιήματα, τα σπουδαιότερα από τα οποία τιτλοφορούνται Ιρλανδικές μελωδίες, Ωδές και επιστολές, Λάλα Ρουχ και Έρωτες των Αγγέλων. Έγραψε επίσης Αναμνήσεις από τη ζωή του Βύρωνα.Ο Ιρλανδός συγγραφέας και ποιητής Τόμας Μουρ.
Dictionary of Greek. 2013.